Park Madonie: popod turnie, popod lasy, hań na hali som sałasy
Ściemniać nie będę: Park Madonie i jego szlaki są poza moim zasięgiem. Brak dojazdu, brak znajomości terenu. Znalazł się jednak w tym roku ktoś, kto uratował mi skórę. I to jak! Nie dosyć, że zgodzili się mnie przygarnąć na niedzielny trekking po Parco delle Madonie, mnie, osobę „spoza”, obcokrajowca, jeszcze w czasach post- a nawet w-trakcie-pandemicznych, to jeszcze zaprosili do samochodu, a potem podwieźli do domu. Wiedziałam, że turystyka piesza, grupowa, powszechnie dostępna staje się na Sycylii coraz popularniejsza i teraz sama mogłam się przekonać jak to jest iść z łazichodami jak ja. Poznałam mnóstwo górskich wariatów, ale co najistotniejsze znowu otaczał mnie ten surowy skalisty krajobraz.
Park Madonie: przez Piano Cervi i Valle della Giumenta
Uznawany za jeden z najładniejszych szlaków pieszych Parco delle Madonie – szlak przez Piano Cervi – oferuje turyście piękne panoramy, typową roślinność, faunę oraz charakterystyczną acz jedynie odtworzoną architekturę ludową.
Piano Cervi
Cały obszar był kiedyś dnem morza. Na skutek działania prądów zawiesinowych i grawitacji gęsta zawiesina okruchów skalnych osadzała się na dnie tworząc naprzemianległe warstwy różnych typów skał (np. piaskowców, mułowców). Lokalnie zjawisko nazywa się fliszem numidyjskim.
Punkt początkowy
Szlak „Pętla po Piano Cervi” zaczyna się na wysokości 1421 m. n.p.m przy Portella Colla, orientacyjnie 10 km na północ od miejscowości Polizzi Generoza na skrzyżowaniu dróg SP119 i SP54 z Cefalu do Petralia Sottana. Jest parking i kilka tablic informacyjnych Parku Madonie.
Stopień trudności
Pętla w wersji, którą przeszłam liczy ok. 12 km długości i potrzeba 6 godzin na jej przejście. We włoskiej klasyfikacji szlaków ma oznaczenie E co oznacza esursionistico (trasa wycieczkowa gdzie różnica wysokości jest pomiędzy 500 a 1000 m). Ścieżka jest szeroka, płaska i dobrze ubita. Mniej więcej w 50 % długości trasa biegnie przez las co ma znaczenie podczas lata. Pokrywa się w większości przebiegu z oficjalnym szlakiem parku – sentiero 11 i sentiero 11b. Ponieważ istnieje wiele skrótów i wariantów tej trasy (w tym odbicie na Monte Cervi), żeby się nie zgubić mapka z serwisu mapy.cz:
Park Madonie: opis szlaku przez Piano Cervi
Pierwszy odcinek trasy prowadzi ubita drogą, z której po prawej stronie podziwiać można zachodnie zbocza najwyższego wzniesienia gór Madonie – Pizzo Carbonara.
Wysilając wzrok ku wszechobecnym gołoborzom i rumowiskom skalnym dosyć łatwo wypatrzeć jest żerujące daniele. Gatunek ten, niegdyś obficie występujący w tych okolicach został między 1700 a 1900 rokiem prawie zupełnie wytrzebiony. Winna temu postępująca deforestacja. Kilkadziesiąt lat temu Dama dama czyli daniel zwyczajny został reintrodukowany i dzisiaj miewa się znacznie lepiej.
Po około 10 minutach marszu docieramy do zamkniętej bramy z furtką. Po lewej stronie odnajdujemy wmurowaną w skałę tablicę upamiętniającą ofiarę rodzinnej vendetty sprzed ćwierćwiecza.
Od tego momentu ścieżka prawie cały czas biegnie lasem: mieszanką wiecznozielonego dębu i głogu, żeby wraz z wysokością ustąpić buczynie (łac. Fagus sylvatica).
Po około 2 km dojdziemy do zagłębienia krasowego, w którym jeszcze kilkadziesiąt lat temu gromadziła się woda z topniejącego śniegu. Lago di Piano Cervi (1504 m n.p.m) niestety nie powstaje już nawet okresowo.
Park Madonie był i nadal jest w niewielkim zakresie „centrum” kultury pasterskiej. Jej najbardziej rozpoznawalnym znakiem jest pagghiaru (syc.) czyli kamienny kryty słomą szałas. W całości i oryginale zachowały się ponoć jedynie trzy. Reszta to przeróbki lub rekonstrukcje. Na Piano Cervi chata wybudowana jest „od zera” chociaż z zachowaniem prawideł sztuki. Nadal służy pasterzom w letnie miesiące. W Madonie „trawa jest bardziej zielona” i dłużej nadaje się do wypasu ze względu na bardziej wilgotny klimat. Nawet dzisiaj na halach wypasa się owce. Pasterze zostawiają jednego ze swoich na szychcie by pilnował stada a reszta wsiada w auto i jedzie w dół do domu. Owce na miejscu są dojone, a z mleka robiona jest słynna sycylijska ricotta. Pasterze sprzedają ją później na lokalnych targowiskach. Obok pagghiaru znajduje się niedziałające rifugio CAS (schronisko Sycylijskiego Klubu Alpinistycznego).
Docieramy do pięknej leśnej polany, na której Zarząd Lasów Państwowych wybudował drewnianą ochronkę – często wybieraną przez palermiańskich zakonników na miejsce letniego odosobnienia.
Najwyższym punktem wycieczki jest Cozzo Morto (1611 m n.p.m). Inną drogą wracamy do Portella Colla.
Organizator*
Davide Mangano, licencjonowany przewodnik przyrodniczy z firmy Astrid Natura. Mają swoją stronę, ale najlepiej jest śledzić ich fanpage gdzie sukcesywnie zwłaszcza gdy zbliża się sezon dodawane są wydarzania – trekkingi wszelkiej maści i długości. Odbywa się to w sposób następujący: czasami z dłuższym czasem z 2 tygodniowym wyprzedzeniem zaczynają się zapisy. Opłaty są symboliczne 5-10 euro. Punkt zborczy to zazwyczaj okolice Universita degli Studi na Via Brassa (parking koło bramy wjazdowej na teren kampusu). Uczestnicy jadą własnym środkiem transportu do miejsca początkowego trekkingu. Sycylijczycy bardzo chętnie zapraszają „bezautowców” do siebie i jest ładny zwyczaj porzucenia się do kosztów paliwa.
*nie czerpię korzyści finansowych ani żadnych innych z reklamy
Bibliografia:
- http://www.comune.polizzi.pa.it/
- https://pl.wikipedia.org/
- opis trekkingu dostarczony przez organizatora
Park Madonie i jego miasteczka i przyroda:
